Историјат

Кратка историја

На 29.11.1946 г., на иницијатива на Министерството за народна просвета, а со решение на Владата на Народна Република Македонија беше формиран Филозофскиот факултет во Скопје – првата високошколска институција на идниот Македонски универзитет. Филозофскиот факултет го сочинувале Историскофилолошкиот оддел и Природно-математичкиот оддел. Во рамките на Природно-математичкиот оддел се формирале катедрите по биологија, географија со етнологија, математика, физика и хемија. На 16.12.1946 г. официјално и организирано на наведените катедри започна првата универзитетска настава во Народна Република Македонија.

Наставата на катедрите на Природно-математичкиот оддел ја започнале првите професори Борис Китанов (биологија) Атанасие Урошевиќ (географија), Драгослав Митриновиќ (математика), Марин Каталиниќ (физика) на кои им биле придружени првите универзитетски предавачи (избрани од редот на најистакнатите средношколски професори): Петар Икономов (биологија), Лав Лозински (биологија), Јован Трифуновски (географија), Бранислав Русиќ (географија, етнологија), Јоже Улчар (математика), Ордан Печијаре (физика) и првиот асистент Димче Тошев (хемија). Во наставата голем придонес имаат и поголем број други професори од универзитетите во Белград, Загреб и Љубљана.

Природно-математичкиот оддел на почетокот бил сместен во просториите на Основното училиште „Браќа Миладинови“ и на Природонаучниот музеј. Подоцна, во 1951 г. Природно-математичкиот оддел е преселен во новоизградениот објект на ридот Гази Баба, каде што и денес егзистираат поголемиот дел од работните единици на Природно-математичкиот факултет меѓу кои и Институтот за географија.

Во 1955 г. петте Катедри на Одделот за природно-математички науки при Филозофскиот факултет прераснаа во Институти. Набрзо потоа, во 1958 г. Одделот за природно-математички науки прераснува во Природно-математички факултет кој се одвојува од Филозофскиот факултет и започнува да егзистира како посебен правен субјект во рамките на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Во неговиот состав влегуваат: Институтот за биологија, Институтот за географија, Институтот за математика, Институтот за физика и Институтот за хемија и Сеизмолошката опсерваторија. Во ваков состав Природно-математичкиот факултет функционирал до 1976 г. кога од него како посебни факултети во рамките на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје се издвоиле Биолошкиот факултет, Географскиот факултет, Математичкиот факултет, Факултетот за физика и Хемискиот факултет.

Во 1985 г. наведените факултети (поради рационализација во општеството) се враќаат во ранг на институти. Истата година се формира и Институтот за информатика и така повторно се формира Природно–математичкиот факултет во Скопје кој како посебен правен субјект функционира и денес со единиците во состав како што следува: Институт за биологија, Институт за географија, Институт за етнологија, Институт за математика, Институт за физика, Институт за хемија и Сеизмолошка опсерваторија.

Во меѓувреме со залагање на наставиот кадар на Институтот за географија (особено професорите д-р Гиго Милески, д-р Митко Панов и д-р Александар Стојмилов) во 1984 г. со Одлука на Собранието на Република Македонија, се возобнови Одделението за етнологија (кое престанало со работа во 1953 г., а етнологијата егзистирала само како предмет во рамките на студиите по географија) како Завод за етнологија во рамките на Институтот за географија на ПМФ. Овој завод со образовна дејност започна во 1985/86 г. како двопредметни студии заедно со географија, а од 1988 г. се акредитираа четиригодишни студии по етнологија. Заводот за етнологија по дваесет години развој во рамките на Институтот за географија, во 2005 г. на свечена седница под раководство на тогашниот шеф на Институтот за географија проф. д-р Благоја Маркоски, прерасна во Институт за етонологија кој функционира и денес.

more


Организациона поставеност

Организационата поставеност на Институтот за географија била таква што во почетокот од своето постоење во него немало оддели, меѓутоа по 1958 година веќе се формирани три заводи и тоа:

  • Завод за географија;
  • Завод за геологија и
  • Завод за етнологија.

Во годините кога Институтот прераснува во факултет, овие заводи се укинуваат , за да при крајот на 1984 година повторно се формираат со нешто поинакви имиња. Целокупната работа на Институтот за географија денес се одвива преку три заводи:

  • Завод за физичка географија;
  • Завод за социоекономска географија и
  • Завод за картографија.

Денес на Институтот организирани во најсовремен модуларен пристап функционираат: наставна, гис, физичка географија и демографија како и смерот туризам. Во осумдесеттите години егзистираше применета насока која во моментот е во мирување. Во 1986 година во рамките на Институтот по географија се отворени  четири годишни студии по етнологија.

Ваквата организациона поставеност овозможува Институтот нормално да функционира и со успех да ја извршува својата наставна, научна и апликативна дејност. Изведувањето на наставата на Институтот се врши преку предавања и вежби, кои во најголем дел се изведуваат во зградата на Приридно-математичкиот факултет. Во текот на студиите се изведува и теренска настава по повеќе предмети, согласно студиските програми, а заради подобрување на квалитетот на студирањето.


НАСТАВЕН КАДАР

Што се однесува до наставниот кадар, тој постојано се зголемувал и надоградувал. Во 1946 година наставата ја изведувале четири наставници и тоа: д-р Атанасие Урошевиќ-вонреден професор, Јован Трифуноски-предавач, Бранислав Русиќ -предавач и Александар Малахов-предавач. Во учебната 1948/49 година бројот е зголемен за еден предавач - Часлав Стојадиновиќ, а во 1951 година бил примен и првиот асистент Гиго Милески. Во периодот 1956-1960 година кадарот се зголемил на 9 лица, подоцна на 14, а во првата половина на осумдесеттите години на 16 од кои 5 редовни професори, 1 вонреден, 4 доценти, 1 предавач и 5 асистенти. Во меѓувреме на Институтот за географија  работеле и држеле настава и вежби уште и: проф.д-р Тодор Кондев, Милош Павловиќ, д-р Владимир Маер, проф. д-р Иван Несторовски, д-р Митко Поптрендовски, проф. д-р Јордан Пенџерковски, проф. д-р Душан Манаковиќ, проф. д-р Митко Панов, проф. Јаким Синадиновски, проф. д-р Станко Станкоски, проф. д-р. Миливој Гашевски, проф. д-р Милорад Стојановиќ,  проф. д-р Љубе Миленковски, проф. д-р  Милош Константинов, проф. д-р Нијази Лиманоски, проф. д-р Васил Граматниковски, проф. д-р Васа Даскаловски, проф. д-р Мирјана Ѓоргиева, проф. д-р Томе Андоновски, проф. д-р Александар Стојмилов, проф. д-р Михаило Зиков, проф. д-р Никола Панов, проф. д-р Ѓорѓи Здравев, проф. д-р Крсте Богоевски,  проф. д-р Анета Светиева, доц. д-р Љупчо Ристески, доц. д-р Мирјана Мирчевска, доц. д-р Љупчо Неделков, м-р Даворин Трпевски, потоа како асистенти: Горица Шоптрајанова, Галаба Паликрушева, Никола Трипчев и Татјана Петковска.

Во моментот на Институтот за географија наставата ја изведуваат: проф. д-р Благоја Маркоски, проф. д-р Ристо Мијалов, проф. д-р Драган Колчаковски, проф. д-р Мирјанка Маџевиќ, проф. д-р Олгица Димитровска, проф. д-р Ивица Милевски, проф. д-р Билјана А.-Тошевска, проф. д-р Дејан Илиев, проф. д-р Милена Талеска, вонр. проф. д-р Свемир Горин,   вонр. проф. д-р Иван Радески, доц. д-р Христина Димеска Трајкова, доц. д-р Марија Љакоска, доц. д-р Горан Китевски, ас. д-р Владимир Златаноски ас. м-р Анита Тодорова, виш лаб. Арсе Кузмановски, виш лаб. Емилија Маневска, демонстратор Христина Ниневска и демонстратор Бојана Алексова.

Во периодот на своето постоење Институтот постојано настојувал наставниците и соработниците да се усовршуваат со студиски престои и специјализации на разни институции во земјата и странство, како и преку постдипломски студии.


© 2024. Институт за географија, ПМФ, УКИМ, Скопје.